Dấu Hiệu Bé Bị Tay Chân Miệng, Ba Mẹ Nên Chú Ý Sớm!

Dấu hiệu bé bị tay chân miệng là những biểu hiện mà các mẹ cần phải quan tâm để có thể phát hiện bệnh sớm và có hướng xử lý kịp thời. Đây là căn bệnh dễ lây lan và gây ra các biến chứng nguy hiểm nếu không được chăm sóc đúng cách. Việc nhận biết rõ các triệu chứng ban đầu giúp hạn chế sự lây lan trong cộng đồng và bảo vệ sức khỏe của trẻ nhỏ. Trong bài viết này, cùng Dược sĩ Huệ tìm hiểu về dấu hiệu bé bị tay chân miệng qua các giai đoạn diễn biến của bệnh cũng như các biện pháp phòng ngừa và điều trị phù hợp.

Dấu hiệu bé bị tay chân miệng

Trong quá trình phát triển của bệnh tay chân miệng, các biểu hiện ban đầu thường khá nhẹ nhàng nhưng kèm theo đó là những dấu hiệu đặc trưng giúp cha mẹ dễ nhận biết. Việc nắm rõ dấu hiệu bé bị tay chân miệng không chỉ giúp phát hiện bệnh sớm mà còn hạn chế tối đa các biến chứng nặng có thể xảy ra. Thông thường, bệnh bắt đầu từ các biểu hiện lâm sàng rõ rệt sau khi trẻ đã tiếp xúc với nguồn virus một khoảng thời gian nhất định. Khi nhìn thấy các dấu hiệu này, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám ngay để được chẩn đoán chính xác và có phương án chăm sóc phù hợp.

Các dấu hiệu ban đầu thường rất đa dạng, từ nhẹ đến nặng, tùy thuộc khả năng miễn dịch của từng trẻ và mức độ nhiễm virus. Một số trẻ có thể chỉ xuất hiện các biểu hiện mệt mỏi, sốt nhẹ hoặc nổi ban đỏ trên da mà không gây ảnh hưởng lớn. Tuy nhiên, cũng có trường hợp biểu hiện trở nên rõ ràng và kéo dài hơn, gây khó chịu và ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt hàng ngày của trẻ. Vì thế, việc quan sát kỹ các dấu hiệu bất thường chính là bước quan trọng trong việc phòng tránh bệnh.

Ngoài ra, việc hiểu rõ các dấu hiệu bé bị tay chân miệng còn giúp bố mẹ phân biệt với các bệnh lý khác có triệu chứng tương tự như bệnh thủy đậu, sốt xuất huyết hay viêm họng. Để có cái nhìn toàn diện, chúng ta cần xem xét các giai đoạn phát triển của bệnh và các biểu hiện kèm theo ở từng giai đoạn đó.

Nguyên nhân bé bị tay chân miệng

Bệnh tay chân miệng do virus Enterovirus gây ra, trong đó chủ yếu là Coxsackievirus A16 và Enterovirus 71 (EV71). Trong đó, Enterovirus 71 nguy hiểm hơn vì có thể gây các biến chứng thần kinh nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng trẻ nhỏ. Chính vì vậy, việc hiểu rõ nguyên nhân gây bệnh sẽ giúp cha mẹ có chiến lược phòng ngừa phù hợp hơn.

Chủ yếu, bệnh lây truyền qua các dịch tiết từ mũi họng, nước bọt, đờm, nước mũi của người mắc bệnh khi hắt hơi, ho hoặc nói chuyện. Ngoài ra, virus còn tồn tại trong chất lỏng từ các mụn nước, bong vảy của vùng tổn thương ngoài da. Vi rút cũng có thể lây qua đường phân, đặc biệt là khi trẻ chưa vệ sinh sạch sẽ hoặc dùng chung đồ dùng cá nhân. Các hành động tiếp xúc trực tiếp như hôn, ôm, dùng chung đồ chơi hay các vật dụng cá nhân là yếu tố thúc đẩy lây nhiễm nhanh chóng.

Nguồn lây bệnh còn qua các vật dụng hàng ngày như tay nắm cửa, đồ chơi, bàn ghế… nơi trẻ thường xuyên tiếp xúc. Nếu cha mẹ không giữ vệ sinh sạch sẽ, virus dễ dàng tồn tại và lây lan trong môi trường xung quanh trẻ. Chính vì thế, việc tạo ra môi trường vệ sinh an toàn, thực hiện các biện pháp phòng tránh là cực kỳ cần thiết để giảm nguy cơ mắc bệnh.

Việc hiểu rõ nguyên nhân giúp cha mẹ có các biện pháp phòng ngừa hiệu quả, từ việc giữ vệ sinh cá nhân, làm sạch đồ dùng đến hạn chế tiếp xúc trực tiếp khi trẻ mắc bệnh.

Xem thêm: Tuyệt Chiêu Đánh Bay Cảm Cúm Ở Trẻ Em, Mẹ Nhàn Tênh

Triệu chứng của bệnh tay chân miệng ở bé

Bệnh tay chân miệng có thể gây ra nhiều triệu chứng khác nhau, thể hiện rõ qua từng giai đoạn bệnh. Việc nhận biết chính xác các triệu chứng giúp cha mẹ phát hiện bệnh nhanh chóng và có các biện pháp xử lý phù hợp. Đồng thời, các triệu chứng này còn giúp phân biệt với các bệnh lý khác có biểu hiện tương tự, từ đó tránh nhầm lẫn và xử lý sai cách.

Trong phần này, chúng ta sẽ đi sâu vào các biểu hiện cụ thể của bệnh qua từng giai đoạn phát triển của bệnh. Các triệu chứng không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất của trẻ mà còn tác động tâm lý, khiến trẻ cảm thấy khó chịu, mệt mỏi. Việc phối hợp giữa các dấu hiệu lâm sàng và các xét nghiệm y học sẽ giúp xác định chính xác tình trạng bệnh và đưa ra hướng điều trị phù hợp nhất.

Giai đoạn ủ bệnh

Giai đoạn ủ bệnh kéo dài từ 3 đến 6 ngày kể từ khi trẻ tiếp xúc với virus. Trong thời gian này, trẻ chưa có biểu hiện rõ rệt nào và thường rất khó nhận biết. Tình trạng này giống như một thời gian “kín đáo” của virus trước khi các triệu chứng bắt đầu xuất hiện rõ ràng. Trong giai đoạn này, trẻ vẫn có thể lây truyền virus ra môi trường, nên các cha mẹ cần hết sức cẩn thận trong việc vệ sinh và hạn chế tiếp xúc.

Triệu chứng ban đầu của giai đoạn ủ bệnh có thể gồm cảm giác mệt mỏi, sốt nhẹ, đau họng hoặc không có triệu chứng gì rõ ràng. Trẻ có thể chơi đùa bình thường hoặc có dấu hiệu mất cảm giác ngon miệng. Điều này khiến nhiều phụ huynh dễ bỏ qua và nghĩ rằng con không bị bệnh. Nhưng thực tế, đây là giai đoạn chứa đựng nguy cơ lây nhiễm cao nhất đến những trẻ xung quanh, đặc biệt khi không chú ý vệ sinh cá nhân.

Trong giai đoạn này, virus đã bắt đầu khu trú trong cơ thể trẻ, nhưng các biểu hiện bên ngoài chưa rõ ràng. Do đó, việc quan sát các dấu hiệu nhỏ như thay đổi tâm lý, nhiệt độ cơ thể hoặc các biểu hiện bất thường khác rất quan trọng để có thể phát hiện sớm.

Giai đoạn khởi phát

Giai đoạn khởi phát thường bắt đầu từ 1 đến 2 ngày sau khi các triệu chứng đầu tiên xuất hiện. Trẻ có thể bắt đầu sốt nhẹ, kèm theo các biểu hiện như đau họng, ho, sổ mũi, mệt mỏi hoặc tiêu chảy. Trong giai đoạn này, các biểu hiện còn khá nhẹ nhưng đã có dấu hiệu cảnh báo về bệnh đang tiến triển.

Đặc điểm nhận biết rõ ràng nhất là xuất hiện các nốt ban đỏ hoặc mụn nước nhỏ trên niêm mạc miệng, má, lợi, lưỡi. Những tổn thương này thường gây đau, khiến trẻ ăn uống khó khăn hoặc bỏ ăn. Đồng thời, trẻ còn có thể bị nổi ban đỏ hoặc mẩn đỏ ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, đầu gối, mông – các vị trí đặc trưng của bệnh tay chân miệng.

Cha mẹ cần chú ý theo dõi nhiệt độ và các biểu hiện khác của trẻ, vì đây là giai đoạn dễ chuyển biến thành nặng hơn nếu không có biện pháp xử lý kịp thời. Trong giai đoạn này, việc giữ vệ sinh sạch sẽ, bổ sung dinh dưỡng phù hợp và hạn chế tiếp xúc với người khác là điều cần thiết để phòng tránh lây lan bệnh.

Giai đoạn toàn phát

Giai đoạn toàn phát là thời điểm các triệu chứng thể hiện rõ rệt nhất và gây nhiều khó chịu cho trẻ. Các tổn thương dạng mụn nước nhỏ xuất hiện dày đặc trên các vùng như miệng, bàn tay, bàn chân, đầu gối, mông, kèm theo sốt cao, mệt mỏi, đau họng, tiêu chảy và nổi ban trên da.

Trong giai đoạn này, các mụn nước dễ vỡ ra, hình thành loét niêm mạc, khiến trẻ đau khi ăn, nuốt. Các tổn thương ngoài da có thể gây ngứa hoặc khó chịu, làm trẻ quấy khóc hoặc bỏ ăn. Các triệu chứng toàn thân như sốt, buồn nôn, tiêu chảy khiến trẻ mất nước nhanh chóng, cần được chăm sóc tích cực kết hợp thuốc hỗ trợ để giảm các triệu chứng này.

Điều đáng lưu ý là, ở giai đoạn này, virus phát tán mạnh hơn, đặc biệt khi các mụn nước vỡ ra hoặc trẻ cào gãi gây bội nhiễm. Do đó, việc giữ vệ sinh, sát trùng và tránh làm vỡ mụn rất quan trọng để phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm.

Giai đoạn lui bệnh

Giai đoạn này bắt đầu từ khoảng 7 đến 10 ngày sau khi các biểu hiện rõ rệt nhất xuất hiện. Các triệu chứng dần thuyên giảm, tổn thương trên da và niêm mạc lành lại, trẻ bắt đầu hồi phục. Tuy nhiên, trong giai đoạn này, trẻ vẫn có thể còn mang virus trong cơ thể, dễ lây truyền cho người khác.

Thông thường, nếu không có biến chứng, trẻ sẽ hồi phục hoàn toàn sau khoảng thời gian này. Tuy nhiên, đối với những trẻ có hệ miễn dịch yếu hoặc biến chứng của bệnh như viêm não, viêm màng não, nguy cơ còn tiềm ẩn và cần theo dõi sát sao hơn. Người chăm sóc cần duy trì vệ sinh sạch sẽ, đảm bảo trẻ ăn uống đầy đủ và hạn chế tiếp xúc với môi trường ô nhiễm để tránh tái phát hoặc lây nhiễm chéo.

Xem thêm: Mách Mẹ 10 Loại Thực Phẩm Bổ Sung Canxi Cho Bé

Bệnh tay chân miệng có lây không?

Chắc chắn, bệnh tay chân miệng có lây không? là câu hỏi được nhiều cha mẹ quan tâm khi phát hiện trẻ có dấu hiệu bất thường. Theo các nghiên cứu, bệnh rất dễ lây lan qua nhiều con đường, đặc biệt là qua tiếp xúc trực tiếp và gián tiếp với các dịch tiết của người bệnh. Chính vì thế, bệnh tay chân miệng luôn trong tình trạng có thể bùng phát trong cộng đồng trẻ nhỏ, nhất là trong các lớp học, nhà trẻ, nơi tập trung đông người.

Virus Enterovirus tồn tại trong môi trường khá lâu, đặc biệt là trong môi trường ẩm ướt, bẩn. Khi trẻ tiếp xúc với các vật dụng như đồ chơi, tay nắm cửa hoặc chạm vào các bề mặt có chứa virus rồi sau đó chạm vào mắt, mũi hoặc miệng, sẽ dễ dàng bị nhiễm bệnh. Ngoài ra, việc trẻ chưa ý thức vệ sinh cá nhân hoặc dùng chung đồ dùng cá nhân cũng góp phần làm tăng khả năng lây lan.

Chính vì vậy, để hạn chế khả năng lây nhiễm, cha mẹ cần thường xuyên giữ vệ sinh sạch sẽ, rửa tay đúng cách, vệ sinh đồ chơi, vật dụng hàng ngày, hạn chế cho trẻ tiếp xúc với người bệnh hoặc trẻ đang có dấu hiệu mắc bệnh. Trẻ mắc bệnh cần nghỉ học ít nhất 7 ngày để giảm thiểu nguy cơ lây lan trong cộng đồng. Đồng thời, cần thực hiện các biện pháp phòng bệnh như lau rửa sàn nhà, đồ chơi bằng Cloramin B hoặc các dung dịch sát khuẩn phù hợp.

Việc kiểm soát lây nhiễm là trách nhiệm của cả gia đình và cộng đồng, nhằm bảo vệ sức khỏe trẻ nhỏ khỏi những biến chứng nguy hiểm của bệnh tay chân miệng.

Xem thêm: Bé Biếng Ăn Phải Làm Sao – Mách Mẹ Típ Cho Bé Ăn Ngon Miệng

Cách điều trị bệnh tay chân miệng

Hiện nay, chưa có thuốc đặc trị tiêu chuẩn cho bệnh tay chân miệng. Điều trị chủ yếu dựa vào các biện pháp hỗ trợ và giảm triệu chứng để giúp trẻ cảm thấy thoải mái hơn trong su trình hồi phục. Loại bỏ virus khỏi cơ thể cũng cần thời gian và chăm sóc đúng cách, hạn chế tối đa các biến chứng nguy hiểm xảy ra.

Chăm sóc và điều trị triệu chứng

Việc sử dụng thuốc hạ sốt như Paracetamol (Hapacol) giúp giảm sốt và giảm đau, đồng thời giúp trẻ giảm cảm giác khó chịu. Ibuprofen có thể được dùng để giảm đau và chống viêm tại các vùng tổn thương. Không nên dùng các loại thuốc kháng virus hay thuốc kháng sinh không rõ nguồn gốc hoặc không theo chỉ định của bác sĩ, vì bệnh do virus chứ không phải do vi khuẩn.

Bôi kem chống ngứa như calamine giúp giảm ngứa, hạn chế trẻ cào gãi gây bội nhiễm. Đồng thời, vệ sinh vùng da tổn thương sạch sẽ để tránh nhiễm trùng thứ phát. Vệ sinh miệng bằng dung dịch sát khuẩn hoặc nước muối loãng giúp làm dịu các tổn thương trong khoang miệng, giảm đau và hạn chế vi khuẩn phát triển.

Bên cạnh đó, việc tắm rửa nhẹ nhàng, giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ, tránh gây kích ứng thêm cho trẻ. Uống nhiều nước, thức ăn mềm, lỏng, dễ tiêu là điều vô cùng quan trọng để tránh mất nước và giúp trẻ duy trì năng lượng. Nên bổ sung các loại trái cây mát, dễ tiêu như đu đủ, dưa hấu, trứng, đậu hũ, khoai tây hoặc kem lạnh để giảm cảm giác khó chịu.

Chế độ dinh dưỡng và nghỉ ngơi hợp lý

Chế độ dinh dưỡng phù hợp sẽ giúp trẻ nhanh hồi phục hơn. Thức ăn cần nhẹ nhàng, không chua, cay, mặn, không gây kích ứng niêm mạc miệng. Thay vào đó, lựa chọn những thực phẩm mát, lạnh, dễ tiêu như kem, sữa chua, trái cây ngọt, thức ăn mềm dễ nhai nuốt.

Nghỉ ngơi đầy đủ, tránh tổn thương thêm các vùng tổn thương trên da và niêm mạc miệng. Trẻ cần hạn chế vận động mạnh, tránh tiếp xúc với môi trường bụi bẩn hoặc có khả năng lây nhiễm cao. Đặc biệt, cách ly trẻ khỏi người khác ít nhất 7 ngày kể từ khi bắt đầu có triệu chứng là biện pháp cần thiết để ngăn chặn sự lây lan của virus.

Quản lý bệnh và theo dõi biến chứng

Trong quá trình điều trị, việc theo dõi sát sao tình trạng sức khỏe của trẻ là điều vô cùng quan trọng. Nếu xuất hiện các dấu hiệu nguy hiểm như sốt cao không giảm, khó thở, thở nhanh, co giật, đi loạng choạng hay thay đổi ý thức, cha mẹ cần đưa trẻ đến bác sĩ ngay lập tức. Những biến chứng như viêm màng não, viêm não, hoặc viêm cơ tim cần can thiệp y khoa cấp cứu để tránh hậu quả nghiêm trọng hơn.

Trong mọi trường hợp, việc phối hợp điều trị tại nhà với sự tư vấn của bác sĩ chuyên môn sẽ giúp trẻ hồi phục an toàn và nhanh chóng hơn. Đồng thời, cần tuân thủ các biện pháp phòng ngừa để tránh bệnh tái phát hoặc lây lan sang người thân khác trong gia đình.

Hy vọng bài viết trên đã cung cấp thêm cho ba mẹ những kiến thức trang bị về bệnh tay chân miệng. Nếu có bất cứ thắc mắc về bệnh, hay các loại thuốc điều trị, bạn có thể liên lạc với Dược sĩ Huệ qua:

– Hotline/Zalo: 052.248.6666

–  Kênh Fanpage chính thức: https://www.facebook.com/dsihue.vn/

– Tiktok: https://www.tiktok.com/@dsihue.vn