Nguyên Nhân Cảm Cúm Và Sốt Ở Trẻ, Ba Mẹ Nên Lưu Ý!

Cảm cúm và sốt ở trẻ là vấn đề thường gặp, đặc biệt trong những tháng lạnh của năm. Cha mẹ cần nắm rõ thông tin để có thể chăm sóc và bảo vệ sức khỏe cho con em mình một cách tốt nhất. Cùng Dược sĩ Huệ tìm hiểu chi tiết về nguyên nhân gây cảm cúm và sốt ở trẻ giúp ba mẹ lưu ý trong bài viết dưới đây!

Cảm cúm và sốt ở trẻ là gì?

Cảm cúm và sốt là những triệu chứng phổ biến mà trẻ em có thể gặp phải. Chúng thường gây ra sự lo lắng cho các bậc phụ huynh, vì sức đề kháng của trẻ còn yếu hơn so với người lớn.

Trong khi cảm cúm thường là do virus gây ra, sốt là biểu hiện của cơ thể khi phản ứng với vi khuẩn hoặc virus. Biểu hiện của cảm cúm có thể bao gồm ho, đau đầu, mệt mỏi và sốt, trong khi sốt có thể là dấu hiệu cho thấy cơ thể đang chiến đấu chống lại một căn bệnh nào đó.

Sự khác nhau giữa cảm cúm và cảm lạnh

Có nhiều điểm khác nhau giữa cảm cúm và cảm lạnh.

• Nguyên nhân: Cảm lạnh thường do một số loại virus nhẹ gây ra, trong khi cảm cúm là do virus cúm (Influenza) gây nên.
• Triệu chứng: Triệu chứng của cảm lạnh thường nhẹ hơn, có thể chỉ là nghẹt mũi hoặc hắt hơi, trong khi cảm cúm thường đi kèm với sốt cao, đau nhức cơ bắp và cực kỳ mệt mỏi.
• Thời gian: Cảm lạnh thường kéo dài từ 3 đến 7 ngày, trong khi cảm cúm có thể kéo dài lâu hơn và nặng nề hơn.

Việc nhận biết đúng loại bệnh sẽ giúp ba mẹ nhanh chóng có biện pháp xử lý phù hợp cho trẻ.

Vì sao trẻ dễ bị cảm cúm và sốt hơn người lớn

Trẻ em thường dễ mắc cảm cúm và sốt hơn người lớn vì một số lý do sau:

• Hệ miễn dịch chưa phát triển hoàn chỉnh: Hệ miễn dịch của trẻ nhỏ chưa được hoàn thiện, do vậy chúng dễ bị tấn công bởi virus và vi khuẩn.
• Thói quen sinh hoạt: Trẻ em thường hay chơi đùa, tiếp xúc gần gũi với nhiều trẻ khác, điều này làm gia tăng khả năng lây nhiễm.
• Chưa có sự đề kháng: Đối với nhiều loại virus, trẻ nhỏ thường chưa có sự đề kháng, dẫn đến việc dễ mắc bệnh hơn.

Những yếu tố này kết hợp lại khiến trẻ dễ dàng bị cảm cúm và sốt hơn so với người lớn.

Nguyên nhân gây cảm cúm ở trẻ

Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng cảm cúm ở trẻ. Việc hiểu rõ các nguyên nhân này sẽ giúp cha mẹ có cách phòng ngừa hiệu quả hơn.

Nhiễm virus cúm (Influenza A, B..)

Virus cúm là nguyên nhân chính gây ra cảm cúm. Có hai loại virus cúm phổ biến là Influenza A và B.

• Virus cúm A thường gây ra các trận dịch lớn và có thể lây lan nhanh chóng trong cộng đồng. Nó có thể gây ra các triệu chứng nghiêm trọng, thậm chí dẫn đến nhập viện.
• Virus cúm B thường ít nghiêm trọng hơn nhưng vẫn có thể gây ra các triệu chứng khó chịu, đặc biệt ở trẻ em.

Virus cúm có thể lây qua đường hô hấp, khi trẻ hít phải giọt bắn từ những người nhiễm bệnh. Ngoài ra, virus cũng có thể sống trên bề mặt đồ vật, khiến cho trẻ dễ bị nhiễm nếu chạm vào.

Thời tiết thay đổi đột ngột

Thời tiết có sự thay đổi đột ngột như chuyển mùa cũng là một trong những yếu tố khiến trẻ dễ bị cảm cúm hơn.

Khi thời tiết trở lạnh, nhiệt độ thay đổi có thể ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch của trẻ. Đặc biệt, khi môi trường trở nên ẩm ướt, vi khuẩn và virus có xu hướng phát triển mạnh mẽ hơn, gây ra nguy cơ mắc bệnh.

Cha mẹ nên chú ý mặc ấm cho trẻ khi thời tiết lạnh và giữ cho không gian sống khô ráo, thoáng mát.

Hệ miễn dịch của trẻ còn yếu

Trẻ em, đặc biệt là những trẻ dưới 5 tuổi, thường có hệ miễn dịch chưa phát triển hoàn chỉnh. Điều này có nghĩa là cơ thể trẻ chưa đủ khả năng để chống lại các yếu tố gây bệnh như virus cúm.

Hệ miễn dịch của trẻ cần thời gian để học hỏi và phát triển qua các lần tiếp xúc với virus và vi khuẩn. Do đó, trẻ thường dễ dàng mắc bệnh hơn.

Điều quan trọng là ba mẹ cần bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cho trẻ và khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động thể chất để cải thiện sức đề kháng.

Lây nhiễm từ người lớn hoặc trẻ khác

Trẻ em rất dễ bị lây nhiễm từ những người xung quanh, đặc biệt là khi ở trong môi trường đông người như lớp học, công viên hoặc các buổi tiệc.

Việc lây nhiễm thường diễn ra qua tiếp xúc trực tiếp hoặc qua không khí khi có người ho, hắt hơi.

Do đó, nếu gia đình có người lớn hay trẻ khác đang bị cảm cúm, ba mẹ nên đặc biệt cẩn trọng và thực hiện các biện pháp phòng ngừa thích hợp.

Không khí ô nhiễm, môi trường sống ẩm thấp

Môi trường sống không sạch sẽ, ô nhiễm cũng là một trong những nguyên nhân khiến trẻ dễ mắc cảm cúm.

Không khí ô nhiễm có thể gây kích thích cho hệ hô hấp của trẻ, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về đường hô hấp, bao gồm cả cảm cúm. Môi trường ẩm thấp cũng tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn và virus phát triển.

Ba mẹ nên đảm bảo không gian sống của trẻ luôn sạch sẽ, thông thoáng và hạn chế những tác nhân gây ô nhiễm.

Xem thêm: Tuyệt Chiêu Đánh Bay Cảm Cúm Ở Trẻ Em, Mẹ Nhàn Tênh

Nguyên nhân gây sốt ở trẻ

Sốt là phản ứng tự nhiên của cơ thể khi đang chống lại một loại bệnh tật nào đó. Đối với trẻ, có nhiều nguyên nhân gây sốt mà ba mẹ cần lưu ý.

Sốt do nhiễm virus (cúm, siêu vi, sốt xuất huyết,..)

Nhiễm virus là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây ra sốt ở trẻ. Các virus như cúm, siêu vi hoặc virus gây sốt xuất huyết đều có thể khiến trẻ bị sốt cao.

Khi trẻ bị nhiễm virus, cơ thể sẽ phản ứng bằng cách sản sinh ra nhiệt độ cao hơn bình thường nhằm tiêu diệt virus. Trong trường hợp này, sốt có thể kéo dài từ vài ngày đến một tuần tùy thuộc vào mức độ nặng nhẹ của bệnh.

Một số triệu chứng đi kèm với sốt do virus có thể bao gồm đau đầu, đau họng, mệt mỏi và chán ăn.

Sốt do nhiễm khuẩn (viêm họng, viêm tai, viêm phổi,..)

Nhiễm khuẩn cũng là một nguyên nhân gây sốt ở trẻ. Các loại vi khuẩn có thể gây ra viêm họng, viêm tai, viêm phổi và các bệnh lý khác.

Các bệnh lý này thường dẫn đến tình trạng sốt cao hơn và có thể kèm theo các triệu chứng như đau đớn, khó chịu và quấy khóc.

Khi trẻ có dấu hiệu sốt đi kèm với đau nhức, ba mẹ nên đưa trẻ đi thăm khám để xác định nguyên nhân và điều trị kịp thời.

Sốt do mọc răng

Mọc răng là một giai đoạn tự nhiên mà mọi trẻ em đều trải qua. Tuy nhiên, trong quá trình này, nhiều trẻ có thể gặp phải tình trạng sốt nhẹ.

Sốt do mọc răng thường không kéo dài và có thể đi kèm với các triệu chứng như chảy nước dãi, kích thích, và quấy khóc.

Ba mẹ nên theo dõi các triệu chứng và có thể sử dụng các biện pháp giảm đau an toàn cho trẻ trong giai đoạn này.

Phản ứng sau tiêm phòng

Một số trẻ có thể bị sốt sau khi tiêm phòng, đây là một phản ứng bình thường của cơ thể khi sản sinh kháng thể để bảo vệ.

Sốt này thường nhẹ và tự hết sau một vài ngày. Tuy nhiên, nếu sốt kéo dài hoặc có triệu chứng nghiêm trọng hơn, ba mẹ nên đưa trẻ đi kiểm tra.

Sốt do quá nóng, mặc quá nhiều quần áo

Đôi khi, sốt có thể xảy ra do trẻ mặc quá nhiều quần áo hoặc do môi trường quá nóng. Khi cơ thể không thể tỏa nhiệt ra ngoài, nhiệt độ cơ thể sẽ tăng lên.

Ba mẹ nên chú ý đến nhiệt độ của môi trường xung quanh và đảm bảo rằng trẻ được mặc vừa đủ để tránh tình trạng sốt không mong muốn.

Xem thêm: 10 Triệu Chứng Cảm Cúm Ở Trẻ Ba Mẹ Nên Chú Ý!

Ba mẹ nên làm gì khi trẻ bị cảm cúm hoặc sốt?

Khi trẻ bị cảm cúm hoặc sốt, có một số phương pháp mà ba mẹ có thể áp dụng để giúp trẻ cảm thấy dễ chịu hơn.

Theo dõi nhiệt độ và các triệu chứng đi kèm

Ngay khi phát hiện trẻ có dấu hiệu bị cảm cúm hoặc sốt, việc đầu tiên và quan trọng nhất là theo dõi thân nhiệt và các biểu hiện khác như ho, hắt hơi, sổ mũi, mệt mỏi, quấy khóc hoặc bỏ ăn. Ba mẹ nên đo thân nhiệt bằng nhiệt kế ít nhất mỗi 4 giờ/lần và ghi lại thời gian, mức độ sốt để tiện theo dõi diễn biến bệnh.

Nếu bé sốt cao liên tục trên 38,5°C, đặc biệt là kéo dài quá 2 ngày hoặc kèm theo dấu hiệu bất thường như li bì, khó thở, co giật, phát ban… thì cần đưa bé đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt. Việc theo dõi kỹ lưỡng sẽ giúp bác sĩ chẩn đoán nhanh chóng và chính xác tình trạng của trẻ.

Đảm bảo cho trẻ nghỉ ngơi, uống đủ nước và mặc đồ thoáng mát

Khi bị sốt hoặc cảm cúm, cơ thể trẻ tiêu tốn nhiều năng lượng để chống lại virus. Vì vậy, nghỉ ngơi là điều cần thiết để giúp hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn. Ba mẹ cần tạo không gian yên tĩnh, thoáng mát để trẻ được nghỉ ngơi đầy đủ, tránh vận động quá mức.

Song song đó, bổ sung đủ nước cho bé là yếu tố vô cùng quan trọng. Khi sốt, trẻ dễ bị mất nước qua mồ hôi, hơi thở và nước tiểu. Tùy theo độ tuổi, trẻ có thể uống nước lọc, nước trái cây pha loãng hoặc nước điện giải theo hướng dẫn bác sĩ. Đối với trẻ sơ sinh, mẹ nên tiếp tục cho bú mẹ hoặc sữa công thức thường xuyên.

Ngoài ra, ba mẹ nên mặc cho trẻ những bộ đồ mỏng, thoáng khí để giúp cơ thể bé dễ dàng tỏa nhiệt. Tránh mặc quá nhiều lớp quần áo vì có thể khiến thân nhiệt bé tăng thêm, làm cơn sốt kéo dài hơn.

Không tự ý dùng kháng sinh khi chưa có chỉ định của bác sĩ

Nhiều ba mẹ có thói quen cho trẻ dùng kháng sinh ngay khi có biểu hiện sốt, tuy nhiên điều này là hoàn toàn sai lầm. Phần lớn các trường hợp cảm cúm và sốt ở trẻ là do virus gây ra, trong khi kháng sinh chỉ có tác dụng với vi khuẩn. Việc sử dụng kháng sinh không đúng cách không chỉ không giúp điều trị bệnh mà còn có thể gây rối loạn tiêu hóa, suy giảm miễn dịch, thậm chí dẫn đến tình trạng kháng thuốc.

Chỉ nên dùng kháng sinh khi có chỉ định rõ ràng từ bác sĩ, thường là khi trẻ có dấu hiệu nhiễm khuẩn như viêm họng mủ, viêm tai giữa hoặc viêm phổi. Khi đó, bác sĩ sẽ kê toa phù hợp dựa trên cân nặng, độ tuổi và tình trạng cụ thể của bé.

Hạ sốt đúng cách bằng thuốc và biện pháp vật lý an toàn

Nếu trẻ bị sốt từ 38,5°C trở lên và có biểu hiện khó chịu, mẹ có thể dùng thuốc hạ sốt như paracetamol theo đúng liều lượng và thời gian hướng dẫn của bác sĩ hoặc dược sĩ. Tuyệt đối không tự ý tăng liều hoặc sử dụng phối hợp nhiều loại thuốc hạ sốt cùng lúc nếu không có chỉ định.

Bên cạnh thuốc, ba mẹ cũng có thể áp dụng biện pháp lau mát để hỗ trợ hạ nhiệt. Dùng khăn sạch thấm nước ấm (khoảng 35–37°C) lau ở các vị trí như trán, nách, bẹn. Lau mát từ 5–10 phút có thể giúp làm mát bề mặt da và hỗ trợ giảm nhiệt độ cơ thể một cách an toàn.

Quan trọng là không được dùng nước lạnh, nước đá hay rượu để lau người cho trẻ, vì việc này có thể làm co mạch đột ngột, gây mất nhiệt sâu và dẫn đến co giật hoặc tụt huyết áp.

Xem thêm: Dược sĩ Huệ – Người Đồng Hành Chăm Sóc Sức Khỏe Cộng Đồng

Lời kết

Cảm cúm và sốt ở trẻ là vấn đề thường gặp, tuy nhiên việc nắm rõ nguyên nhân, triệu chứng và biện pháp phòng ngừa sẽ giúp ba mẹ chăm sóc trẻ hiệu quả hơn. Cần theo dõi sát sao tình trạng sức khỏe của trẻ, và khi có dấu hiệu bất thường, hãy ngay lập tức tìm kiếm sự trợ giúp từ bác sĩ.