Bé bị tiêu chảy cấp bao lâu thì khỏi là câu hỏi thường gặp của nhiều phụ huynh khi con em mắc phải bệnh lý phổ biến này. Tiêu chảy cấp ở trẻ em không chỉ gây mệt mỏi, mất nước mà còn ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và sự phát triển của bé nếu không được xử lý đúng cách. Trong bài viết này, cùng Dược sĩ Huệ đi sâu vào những nguyên nhân, triệu chứng cũng như các biện pháp phòng tránh, điều trị hiệu quả để giúp bé nhanh chóng hồi phục nhé!
Nguyên nhân trẻ bị tiêu chảy cấp
Tiêu chảy cấp ở trẻ là một bệnh lý có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Việc xác định chính xác nguyên nhân là rất quan trọng để lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp, giúp rút ngắn thời gian khỏi bệnh, qua đó giảm thiểu các biến chứng nguy hiểm. Thông thường, nguyên nhân của tiêu chảy cấp có thể do tác nhân từ virus, vi trùng, ký sinh trùng, hay các yếu tố rối loạn khác trong hệ tiêu hóa của trẻ.
Trẻ nhỏ đặc biệt nhạy cảm với các tác nhân gây bệnh do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện và thói quen ăn uống chưa ổn định. Ngoài ra, môi trường sống ô nhiễm, vệ sinh cá nhân kém, hoặc sử dụng thuốc không đúng cách cũng góp phần làm tăng nguy cơ trẻ bị tiêu chảy cấp.
Trong phần này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu rõ hơn từng nhóm nguyên nhân chính, giúp phụ huynh nhận diện và phòng ngừa hiệu quả cho bé yêu của mình.
Do các tác nhân: Virus, vi trùng, ký sinh trùng
Các tác nhân gây tiêu chảy cấp ở trẻ chủ yếu là virus, vi khuẩn và ký sinh trùng. Trong đó, virus chiếm tỷ lệ cao nhất, đặc biệt là rotavirus, là nguyên nhân phổ biến nhất gây tiêu chảy cấp ở trẻ em. Virus này có khả năng lây truyền nhanh qua đường tiêu hóa, đặc biệt khi vệ sinh cá nhân không tốt hoặc tiếp xúc với nguồn nước ô nhiễm, thực phẩm bẩn.
Vi khuẩn như Salmonella, Shigella, E.coli hoặc Campylobacter cũng là thủ phạm gây tiêu chảy cấp do thức ăn ô nhiễm hoặc nguồn nước không đảm bảo vệ sinh. Các vi khuẩn này gây viêm ruột, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng tiêu hóa của trẻ, đồng thời có thể gây ra các biến chứng như sốt cao, mất nước nặng.
Ký sinh trùng, như Giardia hoặc Entamoeba histolytica, thường xuất hiện trong môi trường có điều kiện vệ sinh kém. Trẻ nhiễm ký sinh trùng thường xuất hiện tiêu chảy kéo dài, phân có thể có mùi hôi, đôi khi có máu hoặc nhầy, gây mệt mỏi, sút cân và mất nước nhanh chóng.
Hiểu rõ về các tác nhân này giúp cha mẹ chủ động phòng tránh cũng như phối hợp điều trị đúng hướng, hạn chế tối đa tác động tiêu cực đến sức khỏe của bé.
Xem thêm: [Giải Đáp] Bé Ngủ Hay Giật Mình Là Thiếu Chất Gì?
Rối loạn vi sinh đường ruột
Hệ vi sinh vật đường ruột đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc duy trì chức năng tiêu hóa, hấp thu dinh dưỡng và bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh. Khi hệ vi sinh này bị mất cân bằng do dùng kháng sinh quá mức, chế độ ăn không hợp lý, hoặc nhiễm trùng, sẽ dẫn đến tình trạng rối loạn tiêu hóa và tiêu chảy cấp.
Rối loạn vi sinh không chỉ làm giảm khả năng tiêu hóa, hấp thu chất dinh dưỡng mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các tác nhân gây bệnh xâm nhập, gây ra các biểu hiện tiêu chảy kéo dài, phân toàn nước hoặc có nhầy máu. Trẻ em, nhất là trẻ sơ sinh và trẻ dưới 5 tuổi, rất dễ bị ảnh hưởng bởi sự mất cân bằng này do hệ miễn dịch còn non yếu.
Việc cân bằng hệ vi sinh đường ruột bằng probiotics, chế độ ăn phù hợp, hạn chế dùng kháng sinh khi không cần thiết sẽ giúp giảm nguy cơ tiêu chảy cấp, cũng như thúc đẩy quá trình hồi phục của bé nhanh hơn. Các phụ huynh nên chú trọng chăm sóc hệ tiêu hóa của trẻ, đặc biệt khi phát hiện các dấu hiệu bất thường.
Kém hấp thụ đường
Một trong các nguyên nhân ít gặp nhưng không kém phần quan trọng là trẻ bị kém hấp thụ đường, chẳng hạn như không dung nạp lactose hoặc fructose sau khi tiêu thụ sữa, trái cây, mật ong. Tình trạng này khiến các chất đường không được tiêu hóa hết, tồn đọng trong ruột gây ra tiêu chảy, đầy bụng, đau quặn và khó tiêu.
Nguyên nhân của kém hấp thụ đường thường liên quan đến thiếu enzym lactase hoặc fructose-1-phosphate. Trẻ mắc phải tình trạng này thường xuyên gặp các vấn đề về tiêu hóa sau khi ăn các thực phẩm chứa đường phù hợp với độ tuổi, từ đó gây mất cân bằng điện giải, mất nước nhanh.
Điều quan trọng là cha mẹ cần nhận biết sớm các dấu hiệu kém hấp thụ đường để thay đổi chế độ ăn, hạn chế các loại đồ ngọt, sữa, trái cây gây kích thích tiêu chảy. Đồng thời, cần có sự tư vấn của bác sĩ để bổ sung enzyme hỗ trợ tiêu hóa, giúp bé vượt qua giai đoạn khó khăn này một cách an toàn.
Ngộ độc thực phẩm
Ngộ độc thực phẩm là nguyên nhân phổ biến của tiêu chảy cấp ở trẻ, đặc biệt là khi thức ăn bị ô nhiễm vi khuẩn, ký sinh trùng hoặc độc tố. Những thực phẩm không đảm bảo vệ sinh, để lâu trong điều kiện nhiệt độ không thích hợp hoặc không rõ nguồn gốc đều tiềm ẩn nguy cơ gây nhiễm độc.
Khi trẻ ăn phải thực phẩm ô nhiễm, hệ tiêu hóa của bé phản ứng bằng cách tăng tiết dịch, tiêu chảy để đẩy độc tố ra ngoài. Thường đi kèm các triệu chứng như sốt, buồn nôn, nôn mửa, đau bụng dữ dội. Trẻ nhỏ rất dễ mất nước và điện giải nếu không được xử lý kịp thời.
Phòng tránh ngộ độc thực phẩm cần đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, chú ý đến nguồn gốc thực phẩm và thực hành vệ sinh sạch sẽ trong chế biến và bảo quản thức ăn. Trong trường hợp trẻ có biểu hiện tiêu chảy kéo dài, kèm theo sốt cao, nôn ói nhiều, phụ huynh cần đưa bé đi khám để được chẩn đoán chính xác, tránh tình trạng mất nước nặng nề.
Xem thêm: Tuyệt Chiêu Đánh Bay Cảm Cúm Ở Trẻ Em, Mẹ Nhàn Tênh
Triệu chứng bé bị tiêu chảy cấp
Tiêu chảy cấp ở trẻ thường gây ra những biểu hiện rõ ràng, gây không ít lo lắng cho cha mẹ. Hiểu rõ các triệu chứng giúp phát hiện sớm, có biện pháp xử lý phù hợp để hạn chế các biến chứng nguy hiểm như mất nước, sốc, suy dinh dưỡng.
Thông thường, các triệu chứng của tiêu chảy cấp ở trẻ không chỉ đơn thuần là phân lỏng, mà còn đi kèm các biểu hiện toàn thân, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe tổng thể của bé. Các triệu chứng này có thể khác nhau tùy theo nguyên nhân và mức độ bệnh.
Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu các dấu hiệu thường gặp nhằm nhận diện chính xác tình trạng tiêu chảy cấp của bé, từ đó có biện pháp ứng phó phù hợp.
Bé bị tiêu chảy cấp bao lâu thì khỏi?
Thời gian để bé bị tiêu chảy cấp bao lâu thì khỏi phụ thuộc vào nguyên nhân, mức độ bệnh và khả năng đáp ứng điều trị của từng bé. Thông thường, tiêu chảy cấp có thể tự khỏi sau vài ngày đến một tuần nếu được chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, một số trường hợp, đặc biệt do virus như rotavirus, có thể kéo dài tới hai tuần.
Đối với tiêu chảy cấp ở trẻ, việc điều trị đúng hướng và kịp thời đóng vai trò quyết định trong việc rút ngắn thời gian hồi phục, giảm thiểu mất nước và các biến chứng. Nếu không được xử lý kịp thời, bệnh có thể kéo dài, chuyển thành tiêu chảy mạn tính, ảnh hưởng lâu dài đến sự tăng trưởng của bé.
Có những trường hợp tiêu chảy do vi khuẩn hoặc ký sinh trùng cần dùng kháng sinh, hoặc điều chỉnh chế độ ăn phù hợp. Trong mọi trường hợp, cha mẹ cần theo dõi sát sao các triệu chứng của bé để can thiệp kịp thời và đưa bé đi khám khi cần thiết.
Có thể nói, tiêu chảy cấp ở trẻ em thường có khả năng hồi phục tốt nếu phụ huynh chú ý chăm sóc, bổ sung đủ nước, giữ vệ sinh sạch sẽ và tuân thủ chỉ định của bác sĩ. Thời gian khỏi bệnh trung bình khoảng từ vài ngày đến tối đa hai tuần, tùy theo từng trường hợp cụ thể.
Xem thêm: 10 Triệu Chứng Cảm Cúm Ở Trẻ Ba Mẹ Nên Chú Ý!
Lưu ý khi trẻ bị tiêu chảy cấp
Khi trẻ mắc tiêu chảy cấp, việc chăm sóc đúng cách là điều kiện tiên quyết để giảm thiểu hậu quả và hỗ trợ bé nhanh chóng hồi phục. Phụ huynh cần chú ý và thực hiện các nguyên tắc dưới đây để đảm bảo an toàn cho bé yêu của mình.
Trước tiên, bù nước và điện giải là ưu tiên hàng đầu. Trẻ mất nước nhanh chóng, vì vậy cần cung cấp lượng lớn dung dịch bù nước, đặc biệt là dung dịch oresol, phù hợp cho trẻ nhỏ. Đồng thời, theo dõi các dấu hiệu mất nước như khô môi, ít đi tiểu, da khô, mắt trũng để can thiệp kịp thời.
Thứ hai, chế độ ăn phù hợp giúp giảm triệu chứng và cung cấp dinh dưỡng cần thiết cho bé. Nên cho trẻ ăn các thực phẩm dễ tiêu, tránh các đồ béo, nhiều gia vị hoặc thức ăn gây kích thích ruột. Trong nhiều trường hợp, bú mẹ hoàn toàn vẫn là lựa chọn tối ưu đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
Thứ ba, vệ sinh cá nhân và môi trường sống cực kỳ quan trọng trong phòng tránh lây nhiễm và tái nhiễm. Rửa tay sạch sẽ trước và sau khi chăm sóc bé, xử lý phân, chất thải đúng cách, đồng thời giữ vệ sinh nơi ăn ngủ của trẻ sạch sẽ.
Cuối cùng, phụ huynh cần theo dõi sát sao các biểu hiện của bé, đặc biệt là khi có sốt cao kéo dài, nôn nhiều, phân có máu hoặc phân toàn nước. Không tự ý dùng thuốc kháng sinh hoặc thuốc chống tiêu chảy không có chỉ định của bác sĩ để tránh tác dụng phụ hoặc làm tình trạng bệnh thêm nghiêm trọng.
Chăm sóc kịp thời, đúng cách sẽ giúp giảm thiểu các biến chứng nguy hiểm, đồng thời bảo vệ sự phát triển toàn diện của trẻ trong giai đoạn quan trọng này.